Bağımsız, Eşitlikçi ve Özgürlükçü Çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin 100.Yılını Kutluyoruz

28 Ekim 2023

Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde; egemenliğin kayıtsız şartsız ulusun olduğu yönetim anlayışı ile kurulan çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100.yıldönümünü kutluyoruz.

Cumhuriyetin ikinci yüzyılını; halkın iradesi olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yetkilerine el konduğu ve işlevsizleştirildiği, mutlak siyasi gücün denetimsiz olarak bir kişide toplandığı, hukukun ve demokrasinin evrensel ilkelerinin yok sayıldığı; baskıcı ve otoriter rejim koşullarında karşılamaktayız.

Cumhuriyetin devriminin eğitim, bilim, kültür, sanat, kentleşme ve diğer pek çok alandaki birikim ve değerli kazanımlarını ortadan kaldırmaya yönelik aydınlanma ve uygarlaşma karşıtı uygulamalar artmaktadır.

Giderek ağırlaşan ekonomik, toplumsal ve siyasal kriz koşullarında; eşitsizlik ve adaletsizlik yükselmekte, düşünce ve ifade, özgürlüğü, örgütlenme, sağlıklı bir çevrede yaşam hakkı gibi temel hak ve özgürlükler çiğnenmekte, demokrasinin bütün kurumlarının baskı altına alınarak yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ortadan kaldırılmaktadır.

Son yirmi yılda kamusal ve toplumsal alanlarda kurulan siyasi hegemonya, baskıcı ve gerici uygulamalar aracılığıyla, ülkemiz uygarlık yolunda ilerleme hedefinden uzaklaştırılmaktadır.

Gericiliğe karşı mücadele eden, demokrasinin güvenceleri olan meslek örgütlerine, sivil toplum kuruluşlarına ve yükseköğretim kurumlarına ve toplumsal muhalefete uygulanan baskı ve şiddet uygulamaları yeni boyutlar kazanmıştır. Eşitlik, insan hakları, demokrasi, insancıl ve onurlu bir yaşam hakkı talepleri siyasi iktidar tarafından hedef alınmıştır.

Kamu denetimini, sağlıklı ve güvenli çevrelerde insan onuruna yakışır bir yaşam hakkını yok sayan politikalar nedeniyle kentler ve kırsal alanlar, doğal, tarihi ve kültürel miras; taşıdıkları doğal ve kültürel değerlerle birlikte tahrip edilmiştir.

Cumhuriyet devrimi ile başlayan modernleşme sürecinin; kentlerdeki yansıması olan ve geleceğin mirasını oluşturan yapılı çevre ile ülkenin tarih, kültür ve yaşam dokusunun temeli olan kamu varlıkları kamu yararı gözetilmeksizin sermaye sahiplerine devredilmektedir.

Cumhuriyetin ikinci yüzyılında; içinde bulunduğumuz bu karanlık süreçten çıkmak ve uygar bir gelecek için;

• Eğitim, bilim, kültür, sanat, kentleşme ve yaşamın tüm alanlarında gelişim ve ilerlemenin yeniden hedeflenmesi,

• Bağımsız, eşitlikçi ve özgürlükçü Cumhuriyet mücadelesinin yükseltilerek demokrasinin bütün kurum ve kurallarıyla yeniden işler hale getirilmesi,

• Temel insan hak ve özgürlüklerinin eşitçe, hiçbir ayrım, mahrumiyet ve kısıtlama olmaksızın kullanımının sağlanması ve toplumsal dayanışmanın desteklenmesi,

• Kamu hizmetlerinin halka en yakın yönetim kademeleri tarafından yerine getirilmesi ilkesi çerçevesinde belediyelerin ve yerinden yönetim organlarının olanaklarının artırılması,

• Bilimsel ilkelere dayalı, toplum yararını gözeten kamusal ve mekânsal politikaların oluşturulması, Yapılı çevrenin sağlıklı ve kamu yararını gözeten politikalar çerçevesinde üretilmesi,

• İnsanlığın ortak mirası olan mimari ve kültürel değerlerin, Cumhuriyet dönemi mimarlık mirasının korunması ve gelecek nesillere aktarılması,

tarihsel bir sorumluluk ve zorunluluktur.

Cumhuriyetle birlikte eğitim, bilim, kültür, sanat ve örgütlenme alanlarında başlatılan aydınlanma ve uygarlık sürecinde çağdaş yapıya kavuşan meslek örgütümüz Cumhuriyetin kurucu değerlerinin yaşatılmasının en önemli güvencelerindendir.

Mimarlar Odası olarak; kamu yararının gözetilmesini ve toplum hizmetinde mimarlığı temel alan 70 yıllık tarihimizle ülkemizin, mesleğimizin, doğal ve kültürel çevrenin, yaşam değerlerinin korunması ve geliştirilmesi için özverili çalışmalarımızı ve meslek alanlarımıza ilişkin “hak ve örgütlenme” mücadelemizi sürdürme kararlılığında olduğumuzu vurguluyoruz.

Yaşanan bütün zorluklara rağmen; tarihsel, bilimsel ve kültürel gelişimin engellenemeyeceği ve geriye döndürülemeyeceği bilinci ve umuduyla, meslektaşlarımızın ve bütün yurttaşlarımızın “Cumhuriyet Bayramı”nı kutluyoruz.